درگزین قاراگؤزلولری
* تورکان قارا گؤزلو
هم اکنون ?یش از 60% ازجمعیت استان همدان را تورک ها تشکیل میدهند. بخشی از تورک های استان از اعقاب ایل تورک قره گؤزلو هستند که از گذشته های بسیار دور، غالبا بهره ی وافی از عرفان و ذوق ادبی داشته ودر مقاطع مختلف تاریخی، مصدر خدمات اجتماعی و سیاسی بوده اند.هم چنان که ایلات ترک دیگری در استان همدان ساکن هستند مانند افشارها در شهرستان اسدآباد، تورکان باهار در شهرستان باهار، تورکان تکللو و بیات در شهر همدان ...تورکان قره گؤزلو هم در شهرهای کورنگ، منطقه درگزین، مهربان،خدابنده لو و جاهای دیگر ساکن هستند.
وجه تسمیه ی ایل قره گؤزلو(چشم سیاهان) هرچه باشد بر اساس منابع و مدارک متعدد تاریخی، آنها گروهی از تورک ها بودند که ابتدا در آسیای مرکزی(قزاقستان،قرقیزستان،اوزبکستان،تورکمنستان) زندگی میکردند اما با آغاز حاکمیت تورکان سلجوقی در خاورمیانه از جمله ایران،قره گؤزلوها نیز که خود از تورکان سلاجقه بزرگ بودند به مناطق شام(سوریه ی کنونی) مهاجرت و آنجا را موطن خود قرار دارند.
در سال 800 ه.ق امیر تیمور گورکانی که خود از تورکان اوزبک بود،به قصد توسعه ی امپراطوری مقتدر خویش به مناطق شام آسیای صغیر لشکرکشی نمود و پس از فتح آن مناطق و به هنگام بازگشت از سمرقند امر نمود که بعضی از ایلات تورک ساکن آن نواحی از جمله قره گؤزلوها به موطن نخستین شان یعنی تورکستان(آسیای مرکزی) باز گردند. در راه بازگشت و با تقاضای جد شاه اسماعیل صفوی، ایلات تورک مذکور از لشکر امیر تیمور کوره کن جدا شدند و قره گؤزلوها در استان همدان فعلی رحل اقامت افکنده و به تورکان بومی استان همدان اضافه شدند. قره گؤزلوها کم کم صاحب نفوذ و قدرت و مکنت و اراضی در جای جای ایران شدند.
در اواخر تسلط زندیه و مقارن ظهور سلسله ی تورک قاجاریه، نیروی عظیمی به دست آورده و نقش بس مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی ایفا کردند. در اواخر قرن 13ه.ق بیش از سه چهارم روستاها و قراء منطقه همدان آزربایجان در تملک بزرگان قره گؤزلو بود ضمن اینکه وصلت چندین نفر از امرای این ایل با شاهزادگان قاجار بر موقعیت و قدرت آنها افزود. از ایل تورک قره گؤزلو مردان بزرگی در صفحات تاریخ سرزمین آزربایجان درخشیده اند.از جمله :
1.عالم و عارف صوفی مشهور "حاج محمد جعفر بن حاج صفر قره گؤزلوی کورنگی " ملقب به "مجذوب علی شاه " :نخست وزیر دوره دوم مجلس شورای ملی در زمان سلطنت محمد علی شاه قاجار .
2 ."علی خان قره گؤزلو" :سردار شجاعی که در جنگ ایران و انگلیس در بوشهر چندین بار ارتش دشمن را وادار به عقب نشینی کرد.
3 ."محمود خان قره گؤزلو" :وزیر خارجه ی ناصرالدین شاه
4. "ابوالقاسم خان قره گؤزلو" ملقب به "ناصرالملک": با نفوذ ترین رجل سیاسی تورک در عصر قاجاریه که نایب السلطنه ی احمد شاه قاجار هم بود و صدها شخصیت معروف دیگر ...
بخشی از تورکان قره گؤزلو در تورکیه ساکن هستند که با لهجه تورکی استانبولی نام آنها به صورت "کاراگؤز" تلفظ می شود. در زمان سلطان بایزید دوم امپراطور عثمانی، دو نفر از پاشاهای تورکان عثمانی ملقب به "قره گؤز پاشا" بودند( پاشا بالاترین رتبه نظامی در ارتش عثمانی و به معنی ژنرال) .
در پایان ما تورکان استان همدان با پیشینه ی فرهنگی و تمدنی طولانی به تورک بودنمان افتخار میکنیم و در مقابل تورک ستیزان این سرود را ترنم میکنیم که:
حق یولوندا ییله روخ جسارتی ،غیرتی چوخ
اؤلد?س? وار دؤند?س? یوخ ت?رک ائل لری منیم ائلیم